Σημάδια Κακοποίησης στους Μεγαλύτερους Ενήλικες

Η κακοποίηση των μεγαλύτερων ενηλίκων αποτελεί ένα φαινόμενο που συχνά αποσιωπάται μεταξύ άλλων λόγω της μη αναφοράς του και του μη εντοπισμού των σημαδιών που καταδεικνύουν ότι κάποιος μπορεί να είναι θύμα κακοποίησης. Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τους μεγαλύτερους ενήλικες, συχνά συμπτώματα και ενδείξεις της κακοποίησης παρερμηνεύονται ως αποτέλεσμα κάποιας παθολογίας, π.χ. άνοιας, ή των αλλαγών που θεωρούμε ότι συνεπάγεται το γήρας.

Παρακάτω θα αναφερθούν κάποια από τα βασικά σημάδια που χρειάζεται κανείς να παρατηρήσει και να λάβει υπόψη, είτε στην επαγγελματική πρακτική είτε στην καθημερινότητα, καθώς μπορεί να σημαίνουν ότι κάποιος μεγαλύτερος ενήλικας κακοποιείται.

Σημάδια Σωματικής Κακοποίησης

• Τραυματισμοί σε διαφορετικά στάδια: σπασμένα οστά, διαστρέμματα, εκδορές, μώλωπες, εξανθήματα, φουσκάλες, καψίματα, κοψίματα, κ.ά. ιδιαίτερα αν εμφανίζονται ασύμμετρα στο σώμα.
• Μειωμένη σωματική ή πνευματική δραστηριότητα, ή σύγχυση.
• Ιατρικές αναφορές για απώλεια φαρμακευτικής συνταγής ή μη λήψη αυτής, ασυνέπεια στη λήψη της φαρμακευτικής αγωγής,
• Ιατρικές αναφορές για επαναλαμβανόμενα ατυχήματα ή συχνές πτώσεις.
• Σπασμένα γυαλιά οράσεως.
• Σημάδια περιορισμού (π.χ. στους καρπούς).
• Ο φροντιστής/ συγγενής είναι υπερπροστατευτικός ή ελεγκτικός, καθυστερεί στην αναζήτηση βοήθειας ή στην αναφορά τραυματισμού, δεν αφήνει το άτομο χωρίς επίβλεψη.
• Ο μεγαλύτερος ενήλικας περιγράφεται από τον συγγενή/φροντιστή ως «άγαρμπος» ή έχει ιστορικό παρατεταμένων τραυματισμών.
• Σημαντική, ξαφνική ή ανεξήγητη απώλεια βάρους.
• Ανεξήγητες σωματικές καταστάσεις όπως υποθερμία και αφυδάτωση.
• Επίμονος σωματικός πόνος και πιασίματα.

Σημάδια Συναισθηματικής/ Ψυχολογικής Κακοποίησης

• Συμπεριφορά που παραπέμπει σε άνοια, όπως το λίκνισμα πίσω-προς, το πιπίλισμα ή το μουρμουρητό προς τον εαυτό.
• Αίσθημα αβοηθησίας και ντροπής.
• Απώλεια ενδιαφέροντος για τον εαυτό ή το περιβάλλον.
• Έλλειψη οπτικής επαφής με τον ιατρό, τον φροντιστή ή άλλο άτομο.
• Ευερεθιστότητα ή άλλες αλλαγές στη συμπεριφορά ενώπιον του φροντιστή ή άλλου ατόμου.
• Κατάθλιψη, μελαγχολία, κλάμα.
• Αναστάτωση, αποπροσανατολισμός.
• Απόσυρση, απάθεια.
• Ξαφνικές ή ανεξήγητες φοβίες.
• Αϋπνία.

Σημάδια Σεξουαλικής Κακοποίησης

• Τραυματισμοί, σημάδια, ή αίμα στα γεννητικά όργανα.
• Αίμα ή σκισίματα στα εσώρουχα.
• Λοιμώξεις ουροποιητικού συστήματος.
• Κατάθλιψη ή απόσυρση.
• Αναστάτωση ή φόβος ενώπιον του φροντιστή/συγγενή.
• Ανεξήγητη ακράτεια.
• Φόβος αγγίγματος.
• Αυξημένο ενδιαφέρον για σεξουαλικά ζητήματα.
• Δυσκολία στη βάδιση ή το κάθισμα ή πόνος κατά την ούρηση.

Σημάδια Παραμέλησης

• Ασυνήθιστη ή ξαφνική απώλεια βάρους ή αφυδάτωση.
• Απουσία φροντίδας για σωματικά ζητήματα.
• Επισφαλείς συνθήκες διαβίωσης: έλλειψη ρεύματος, νερού, έλλειψη βασικής καθαριότητας.
• Έλλειψη φροντίδας της προσωπικής υγιεινής.
• Ακατάλληλη ένδυση για τις καιρικές συνθήκες.
• Επιδείνωση των προβλημάτων υγείας λόγω απουσίας φροντίδας.
• Φτωχές ή τεταμένες αλληλεπιδράσεις του μεγαλύτερου ενήλικα με τον φροντιστή/ συγγενή.

Σημάδια Οικονομικής Εκμετάλλευσης

• Ξαφνικές αλλαγές στην οικονομική κατάσταση του ατόμου ή στους τραπεζικούς του λογαριασμούς.
• Απώλεια αντικειμένων από το σπίτι.
• Ξαφνικές αποφάσεις σε θέματα δικαιοδοσίας ή περιουσιακών στοιχείων.
• Έντονη ανησυχία του ατόμου ότι δεν έχει αρκετά χρήματα για να καλύψει τις βασικές του ανάγκες.
• Σύγχυση σχετικά με τα αγαθά, τα περιουσιακά στοιχεία και το εισόδημα.
• Δάνεια ή υποθήκες στο όνομα του ηλικιωμένου ατόμου.

Η κακοποίηση των μεγαλύτερων ενηλίκων μπορεί να πάρει διαφορετικές μορφές, και συχνά μένει στο σκοτάδι. Η αναφορά και καταγραφή τέτοιων συμβάντων είναι το πρώτο βήμα προκειμένου να ληφθεί η κατάλληλη φροντίδα, και πρόληψη. Οι επαγγελματίες φροντίδας καλούνται να έχουν τις κατάλληλες γνώσεις και δεξιότητες ώστε να συμβάλουν στον εντοπισμό και την εξάλειψη των κακοποιητικών συμπεριφορών προς τους μεγαλύτερους ενήλικες είτε σε χώρους φροντίδας και φιλοξενίας είτε στο σπίτι.

Αν είτε θύμα ή μάρτυρας κακοποίησης, μπορείτε να απευθυνθείτε στην Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή SOS 1065.

Η Γραμμή έχει δοθεί στη διάθεσή της ΜΚΟ Γραμμή Ζωής από την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων και συμβάλει θετικά σε περιστατικά αναγγελίας εξαφάνισης ηλικιωμένων αλλά και σε περιστατικά καταγγελίας κακομεταχείρισης, κακοποίησης ή παραμέλησης ηλικιωμένων. Για περισσότερες πληφοροφορίες:

www.lifelinehellas.gr/τι-κάνουμε/γραμμή-sos-1065/

Photo by Salman Hossain Saif on Unsplash