Κουτί αναμνήσεων: Αναπολώντας στιγμές

Το κουτί αναμνήσεων είναι μια δραστηριότητα που μπορεί να λειτουργήσει ως μέσο σύνδεσης του μεγαλύτερου ενηλίκου που έχει διαγνωστεί με άνοια με ευχάριστες στιγμές της ζωής του. Όπως υποδηλώνει κι η ονομασία έχει να κάνει με την αναπόληση ανθρώπων και στιγμών. Γιατί να φτιάξουμε ένα κουτί αντί απλά να συζητήσουμε; Γιατί μεταξύ άλλων έχει φανεί ότι το άγγιγμα μπορεί να ενισχύσει την πρόκληση αναμνήσεων.

Τι διαφορετικό προσφέρει το κουτί αναμνήσεων σαν δράση;

• Μπορεί να συνδυαστεί με την δράση «Ιστορία Ζωής». Πρόκειται για δύο «θετικές» δράσεις που έχουν ως πυρήνα την πρόκληση αναμνήσεων. Η Ιστορία Ζωής είναι μια οπτική δραστηριότητα που μπορεί να συμπληρωθεί ιδανικά με ένα Κουτί Αναμνήσεων που προσφέρει κι άλλα αισθητικά ερεθίσματα.
• Συμβάλλει στην διατήρηση της ταυτότητας του ατόμου.
• Προκαλεί ερέθισμα για συζήτηση.
• Ενισχύει την πρόκληση θετικού συναισθήματος και συμβάλλει στην μείωση του στρες.
• Τόνωση αυτο-αξίας και αισθήματος ολοκλήρωσης.
• Βελτίωση σχέσης με τον φροντιστή. Η δημιουργία ενός κουτιού αναμνήσεων και οι μετέπειτα συζητήσεις αποτελούν ένα ευαίσθητο και προσωπικό κομμάτι της ιστορίας της ζωής κάποιου που το μοιράζεται μαζί μας. Επίσης, είναι μια δράση στην οποία μπορούν να εμπλακούν κι οι άτυποι φροντιστές τους!

Φτιάχνοντας το Κουτί Αναμνήσεων:

Δεν είναι ανάγκη να περιμένουμε την έντονη φθορά της μνήμης ώστε να κάνουμε την συγκεκριμένη δραστηριότητα. Όσο νωρίτερα, τόσο το καλύτερο! Έτσι διασφαλίζουμε και την ενεργητικότερη συμμετοχή του ανθρώπου.

Ένα κουτί παπουτσιών, μια χάρτινη κατασκευή, ένα παλιό κουτί, ένα καλάθι…οτιδήποτε μπορεί να είναι το κουτί μας. Αυτό που πρέπει να προσέξουμε, είναι να είναι μια εύκολα μετακινούμενη και ελαφριά κατασκευή. Αρκετά δημιουργική είναι κι η διαδικασία στολισμού του κουτιού. Αυτό, βέβαια, έχει να κάνει και με την ιδιοσυγκρασία και το γούστο του ατόμου. Το περιεχόμενο μπορεί να είναι οτιδήποτε έχει νόημα και ενδιαφέρει το άτομο. Το κάθε αντικείμενο που θα τοποθετηθεί πρέπει να συνδέεται με μια συγκεκριμένη ανάμνηση.

Αν και μπορούμε να φτιάξουμε ένα κουτί «γενικών αναμνήσεων ζωής», είναι αρκετά ενδιαφέρον και ωφέλιμο να δημιουργήσουμε θεματικά κουτιά έχοντας πάντα υπόψη μας το ιστορικό του ατόμου (δηλ. οικογενειακό ιστορικό, χόμπι, μέρη που έζησε, ενδιαφέροντα κτλ.).

Παραδείγματα Θεματικών Κουτιών Αναμνήσεων:

• «Σπίτι στην θάλασσα»: φωτογραφίες, κοχύλια, σφουγγάρι θαλάσσης, κάποιο ενθύμιο, καπέλο, πετσέτα θαλάσσης κτλ.
• «Ο κήπος μου»: αποξηραμένα λουλούδια, πέταλα, γάντι κηπουρικής κτλ.
• «Η μαγείρισσα»/ «Ο μάγειρας» : παλιές συνταγές, γάντι μαγειρικής, κουτάλα, κάποιο μπαχαρικό όπως στικ κανέλας, αγαπημένο σνακ κτλ.
• «Ταξίδια»: χάρτης, ενθύμια, καρτ ποστάλ, διαβατήριο, εισητήρια κτλ.
• «Τα χόμπι μου»: CD, πινέλα, κατασκευές, βιβλία με τραγούδια, μαλλί πλεξίματος, βιβλίο κτλ.

Τα θέματα δεν εξαντλούνται, ειδικά αν έχουμε πληροφορίες για το άτομο απέναντί μας. Σε αυτήν την διαδικασία όπως και στην συλλογή των αντικειμένων μπορούν να μας βοηθήσουν οι συγγενείς ή οι φίλοι.

Επίσης, και ανάλογα με την γνωστική ικανότητα του ατόμου, μπορούμε να ζητήσουμε να γράψει (ή να μας αφηγηθεί και να γράψουμε εμείς) κάποια πράγματα που θα μπορούσανε να μπουν μέσα στο κουτί.

Τι να προσέξουμε:

• Πάνω από όλα η ασφάλεια. Δεν θα συλλέξουμε επικίνδυνα ή βαριά αντικείμενα.
• Το κουτί πρέπει να είναι εύκολα προσβάσιμο.
• Θα αποφύγουμε την συλλογή πολύτιμων αντικειμένων που μπορεί να χαθούν.
• Επικεντρωνόμαστε στις θετικές αναμνήσεις. Στόχος είναι η πρόκληση θετικών συναισθημάτων κι η μείωση της δυσφορίας.
• Φροντίζουμε να συμπεριλάβουμε αντικείμενα που να ενεργοποιούν πολλές αισθήσεις: π.χ. κάποιο CD, κάποια φωτογραφία, κάτι που να μυρίζει ωραία, κάποιο ενθύμιο, ίσως κάποιο αγαπημένο σνακ.
• Είναι καλό να υπάρχουν ετικέτες σε όλα τα αντικείμενα που να τα περιγράφουν.