Ζητώντας βοήθεια στην εργασία μας

Συχνά, όσο απλή ακούγεται η αναζήτηση βοήθειας, τόσο δύσκολο είναι να το παραδεχτούμε και να το κάνουμε. Εκτός από μια δυσκολία που πολλοί συναντάμε στην καθημερινότητά μας, έρευνες έχουν δείξει ότι είναι και μεταξύ των συχνότερων προκλήσεων στον χώρο εργασίας.

Η σημασία του να ζητάμε βοήθεια στην εργασία:

Αν και αυθόρμητα μπορεί να έρχεται στο μυαλό μας ο συνειρμός ότι το να ζητάμε βοήθεια στην εργασία δεν είναι τόσο θετικό, η σημασία και τα οφέλη της είναι αρκετά:

• Ενίσχυση διαδικασίας μάθησης
• Ανάγκη δεύτερης γνώμης για θέματα που προκύπτουν στην καθημερινή μας επαφή με ανθρώπους (πόσο μάλλον με πιο ευάλωτες ομάδες)
• Προσωπική επαγγελματική εξέλιξη
• Ενίσχυση αυτογνωσίας και αναγνώρισης προσωπικών αδυναμιών
• Βελτίωση δεξιότητας επίλυσης προβλημάτων
• Βελτίωση επικοινωνιακών δεξιοτήτων
• Ενίσχυση δημιουργικότητας
• Αύξηση αισθήματος ικανοποίησης
• Καλύτερη αποτελεσματικότητα
• Ενίσχυση συνεργασίας
• Καλύτερη διαχείριση καθηκόντων
• Μείωση άγχους και πιθανότητας επαγγελματικής εξουθένωσης (burn out).

Είναι υπέρ μου να ζητήσω βοήθεια στην δουλειά;

Σημαντικό ρόλο σε αυτό διαδραματίζει η ίδια η κουλτούρα. Οι ατομικιστικές κουλτούρες τονίζουν την σημασία του να τα καταφέρνεις μόνος σου παρά τις δυσκολίες. Επίσης, κυρίως στην σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα στην χώρα μας, ο χώρος της εργασίας είναι πολύ ανταγωνιστικός και οι απαιτήσεις είναι, συχνά, υπέρογκες. Σε αυτό το κοινωνικό και εργασιακό πλαίσιο κάποιος που χρειάζεται βοήθεια μπορεί να σκεφτεί ότι:

• Μπορεί να βασιστεί μόνο στον εαυτό του
• Οι γνώσεις του είναι επαρκείς
• Θα φανεί αδύναμος ή εγωιστής
• Θα φανεί τεμπέλης
• Θα γίνει βάρος σε κάποιον
• Κανείς δεν θα δεχθεί να τον βοηθήσει
• Δεν έχει το δικαίωμα να ζητήσει βοήθεια
• Έχει προηγούμενη αρνητική εμπειρία

Ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι ακόλουθες διαστάσεις που, κατά την γνώμη μου, επηρεάζουν πολύ την δουλειά του καθενός μας στο πεδίο της γεροντολογίας (και όχι μόνο!).

• Δεν δίνεται σε όλα τα πλαίσια όση σημασία θα έπρεπε στην διεπιστημονικότητα, δηλαδή, στην συνεργασία μεταξύ των διαφορετικών ειδικοτήτων.
• Σε πολλούς οργανισμούς θα δούμε ότι δεν προωθείται η συνεργασία μεταξύ των υπαλλήλων. Αυτό, συχνά, μπορεί να ενισχύσει τον ανταγωνισμό.
• Συχνά, δεν παρέχεται η λεγόμενη ψυχολογική ασφάλεια στον χώρο εργασίας που σου επιτρέπει να πάρεις ρίσκα στο πλαίσιο της ομάδας. Συγκεκριμένα, όταν υπάρχει, τα άτομα νιώθουν ότι οι συνάδελφοί τους δεν θα τους ντροπιάσουν, τιμωρήσουν ή απορρίψουν άμα εκφράσουν κάτι διαφορετικό ή κάποια ανάγκη τους. Υπάρχει αμοιβαίος σεβασμός, στήριξη και εμπιστοσύνη. Ακριβώς αυτό το κλίμα ενισχύει την διαδικασία μάθησης και επαγγελματικής εξέλιξης.
• Συχνά, δεν ξέρουμε ποιος είναι ο σωστός τρόπος να ζητήσουμε βοήθεια.

Υπάρχει σωστός τρόπος αναζήτησης βοήθειας;

Όπως και σε άλλες περιστάσεις, ο τρόπος είναι συχνά αυτός που θα μας οδηγήσει σε ένα επιθυμητό αποτέλεσμα.

• Είναι προτιμότερο να είμαστε συγκεκριμένοι αναφορικά με το τι ζητάμε από τον άλλον.
• Για κάθε ερώτηση είναι καλό να αναλογιστούμε: τί γνωρίζω ήδη σχετικά με αυτό; Τί μπορώ να μάθω μόνος/η μου; Συχνά, αυτό που είναι αρνητικό δεν είναι η αναζήτηση βοήθειας αυτή καθαυτή, αλλά η αναζήτηση βοήθειας για κάτι που θα μπορούσαμε πολύ εύκολα να διαχειριστούμε μόνοι μας.
• Εύρεση κατάλληλου ανθρώπου, στιγμής και μέρους. Δεν είναι όλες οι ώρες και όλα τα μέρη κατάλληλα για να ζητήσουμε βοήθεια. Επίσης, ενδέχεται να μην είναι όλοι οι συνάδελφοί μας κατάλληλοι ή γνώστες αυτού που χρειαζόμαστε.
• Πως ζητάμε βοήθεια; Πιο αυταρχικά και επιθετικά, προβάλλοντας την ανάγκη μας χωρίς να υπολογίζουμε τόσο την στάση του άλλου; Μήπως πιο παθητικά και χωρίς καμιά δυναμική; Ο επιθυμητός τρόπος επικοινωνίας για αναζήτηση βοήθειας είναι ο διαλλακτικός. Εδώ, εκφράζουμε την ανάγκη μας και τα επιχειρήματά μας με αυτοπεποίθηση, αλλά και σεβασμό.

Η αναζήτηση βοήθειας είναι σημάδι συναισθηματικής δύναμης, καθώς το άτομο που αναζητά βοήθεια γνωρίζει τους πόρους του. Είναι σε θέση να παρατηρήσει τον εαυτό του σε μια συνθήκη και να εντοπίσει τις δυνατότητες και τις αδυναμίες του. Στην τελική, η αναζήτηση βοήθειας είναι η αναγνώριση της ισορροπίας μεταξύ της ανεξαρτησίας μας και, ταυτόχρονα, εξάρτησής μας από τους άλλους. Είναι η ισορροπία μεταξύ του δούναι και λαβείν!

Δείτε επίσης:

• “Is it really better to give than receive?”, Wayne Baker https://positiveorgs.bus.umich.edu/videos/is-it-really-better-to-give-than-receive/
• Edmondson, A. (1999). Psychological Safety and Learning Behavior in Work Teams. Administrative Science Quarterly,44, 350-383.

Φωτογραφία από τον χρήστη Anna Tarazevich στο Pexels