Αλληλοεπιδρώντας με ενσυναίσθηση με άτομα με προβλήματα μνήμης
Πως θα ήθελες να σου συμπεριφέρονταν αν είχες προβλήματα μνήμης και πήγαινες να ζητήσεις βοήθεια με ή χωρίς την θέλησή σου; Σαν επαγγελματίες φροντιστές, ο καθένας από το πόστο του, οφείλουμε να παρέχουμε όσο γίνεται καλύτερη ψυχοκοινωνική υποστήριξη και φροντίδα. Αυτό ξεκινάει από τον τρόπο που αλληλεπιδράμε με τα συγκεκριμένα άτομα. Το κλειδί είναι η ενσυναίσθηση!
Ενσυναίσθηση σημαίνει να είμαστε παρόντες και να ακούμε το άτομο που έχουμε απέναντί μας. Είναι μια συνεχής μορφή αλληλεπίδρασης, η επαγγελματική μας στάση και όχι κάτι που προκύπτει υπό συγκεκριμένες συνθήκες. Αυτό προϋποθέτει την άμβλυνση της οπτικής μας που επιτυγχάνεται μέσω ενός ολιστικού και προσωποκεντρικού μοντέλου φροντίδας με πρωταγωνιστή το άτομο με τα προβλήματα μνήμης.
Γνώσεις και Ευαισθητοποίηση: Στοχεύοντας σε μια ποιοτική ζωή
Οι γνώσεις κι η συνεχής εκπαίδευση επηρεάζουν και διαμορφώνουν την συμπεριφορά μας. Είναι η γνώση που θα μειώσει το στίγμα και θα μας βοηθήσει να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες των ατόμων απέναντί μας. Oι ικανότητες και οι ανάγκες ενός ατόμου με Ήπια Γνωστική Διαταραχή που είναι ανεξάρτητο και έχει πλήρη επίγνωση αυτού που του συμβαίνει είναι διαφορετικές από αυτές ενός ατόμου με διάγνωση νόσου Alzheimer μεσαίου σταδίου. Μέσω των γνώσεων μπορούμε να καταλάβουμε αυτό που συμβαίνει τώρα στο άτομο και τι είναι αυτό που λογικά περιμένουμε να συμβεί. Τα δικαιώματά τους παραμένουν τα ίδια, ωστόσο, εμείς οφείλουμε πάντα να προσαρμοζόμαστε στο είδος της άνοιας και στην εκάστοτε φάση της.
Δεν είναι εφικτό να αναπτυχθεί ενσυναίσθηση αν δεν έχει προηγηθεί η ευαισθητοποίηση. Ευαισθητοποίηση για τα δικαιώματα αυτών των ανθρώπων, για το πώς νιώθουν, για το πώς θα συνεχίσουν τη ζωή τους. Η ευαισθητοποίηση στοχεύει στο να αισθανθούμε, να σκεφτούμε και εν τέλει να συμπεριφερθούμε διαφορετικά. Η ποιότητα της φροντίδας που προσφέρουμε σχετίζεται με την δική μας συναισθηματική κατάσταση.
- Τι σκέφτομαι για το άτομο απέναντι μου;
- Τι νιώθω καθώς επικοινωνούμε;
- Τι ξέρω για αυτόν/ήν;
- Τι χρειάζομαι;
- Τι μπορώ να κάνω;
- Είμαι κινητοποιημένος/η;
- Τι σκέφτομαι και πως συμπεριφέρομαι στον φροντιστή του;
Συνειδητοποιώντας όλα αυτά, μπορούμε ευκολότερα να μπούμε στην θέση του άλλου, να τον σεβαστούμε περισσότερο και να διευκολύνουμε την ζωή του.
- Πως θα ένιωθα στην θέση του τώρα; (Άγχος; Φόβο;)
- Τι θα έκανα; (Θα ήθελα να φύγω;)
- Τι θα είχα χάσει τώρα αν ήμουν αυτός ο άνθρωπος; (Τις ασχολίες μου;)
- Τι θα με βοηθούσε; (Να νιώσω ασφάλεια;)
Σχεδιάζοντας την πορεία μας
Στο ταξίδι αυτό είμαστε συνοδοιπόροι τόσο με το άτομο όσο και με τον φροντιστή του και χρειαζόμαστε ένα ατομικό σχέδιο που θα στηρίζεται σε ένα πλήρες ιστορικό. Πέρα από τις δημογραφικές, λειτουργικές και ιατρικές πληροφορίες είναι χρήσιμο να εστιάζουμε και στις κοινωνικές:
- Πως θέλει να τον/την αποκαλούμε;
- Πως ήταν τα παιδικά του χρόνια;
- Ποια γεγονότα ζωής θα ξεχώριζε αυτός (και ο φροντιστής) στην ενήλική ζωή;
- Ποια είναι τα ενδιαφέροντά του;
- Έχει κάνει ταξίδια; Σε ποια μέρη έχει ζήσει;
- Πως περιγράφουν την συμπεριφορά και προσωπικότητά του;
- Τι δυσκολίες υπάρχουν;
- Τι γνωρίζω για την οικογένεια και τους φίλους του;
Πολλές φορές μπορεί και εμείς οι ίδιοι να παρασυρθούμε από το στίγμα που υπάρχει γύρω από την μνημονική έκπτωση ή να είμαστε υπερπροστατευτικοί και να θέλουμε να βοηθήσουμε τόσο πολύ που περιορίζουμε την ελευθερία του ατόμου ή την σημασία της άποψής του.
Κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να: έχει θετικές εμπειρίες, να νιώθει ότι έχει αξία και ότι τον σέβονται, να έχει ασχολίες και σημαντικούς ρόλους στην καθημερινότητα, να έχει μια ποιοτική ζωή.
Ας ευνοήσουμε την έκφραση συναισθημάτων…Ας δώσουμε την ευκαιρία να έχουν άποψη και μια αίσθηση ελέγχου στην καθημερινότητα…Ας τους βοηθήσουμε να συνεχίσουν να κάνουν πράγματα, έστω και μικρά. Το πώς αναπαρίστανται κοινωνικά η μνημονική έκπτωση κι η άνοια αποτελεί και δική μας ευθύνη.
